Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Ομίλου κ. Γιώργος Κότσαλης «Οι προτάσεις μας αυτές, αποτέλεσμα πολύχρονης εργασίας και δράσεων του Ομίλου μας, αποσκοπούν στην ενίσχυση της ποιοτικής γεωργίας και κτηνοτροφίας του νησιού μας και στην ανάδειξη της προοπτικής του για προϊόντα υψηλής ποιότητας και αναγνωρισιμότητας, έγιναν δε δεκτές με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τον Υπουργό».
Το υπόμνημα που παραδόθηκε αναφέρει:
"Αγαπητέ κύριε Υφυπουργέ,
Κατ αρχήν θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε για τη συνάντηση που είχαμε πρόσφατα στο γραφείο σας και τη δυνατότητα που μας δόθηκε να σας αναπτύξουμε τους στόχους Ομίλου της Ανεμόεσσας.
Υπενθυμίζουμε ότι η ΑΝΕΜΟΕΣΣΑ, Όμιλος Προστασίας Περιβάλλοντος και Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς Νήσου Λήμνου, ιδρύθηκε το 2008, και επέλεξε να ασχοληθεί από την αρχή της δράσης της με τον τομέα της ποιοτικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, έχοντας την πεποίθηση ότι ο πρωτογενής τομέας της οικονομίας αποτελεί τον θεματοφύλακα της περιβαλλοντικής ισορροπίας, του τοπίου ιδιαιτέρου κάλλους του νησιού, αλλά και της ζώσας παράδοσης του τόπου, λειτουργώντας παράλληλα και ως μοχλός ανάπτυξης και ευημερίας των κατοίκων του.
Για τους πιο πάνω λόγους, ανέλαβε δράσεις -με την ενεργό στήριξη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών- για να αναδείξει τις προοπτικές του νησιού για προϊόντα υψηλής ποιότητας και αναγνωρισιμότητας. Οι δράσεις αυτές ανά τομέα ή είδος έχουν ως στόχο:
(1) στον γεωργικό τομέα: α) τη καταγραφή και συλλογή Τοπικών Ποικιλιών, β) τον χαρακτηρισμό τους, γ) τη προώθηση ποικιλιών για εγγραφή ως Τοπικές Ποικιλίες στον εθνικό κατάλογο, δ) την υποστήριξη της αναπαραγωγής, της διάσωσης και διατήρησης τους στον αγρό, ε) την έκδοση σχετικού βιβλίου,
(2) στον τομέα της κτηνοτροφίας: α) την υποστήριξη και την καταχώρηση του τυριού μελίπαστο ως προϊόν ΠΟΠ, β) την προώθηση της ίδιο παραγωγής ζωοτροφών με την πιλοτική καλλιέργεια τεχνητών λειμώνων, με σκοπό να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για την κτηνοτροφία του νησιού, γ) την εκπόνηση μελέτης με θέμα: «Λήμνος- Σύγχρονα προβατοστάσια και παραδοσιακές μάντρες», που σας παραδώσαμε,. Τέλος δ) τη σύνταξη σχεδίου ΠΔ που προβλέπει όρους και περιορισμούς δόμησης με στόχο τη διάσωση και αξιοποίηση της αρχιτεκτονικής κληρονομίας και της ζώσας παράδοσης,
(3) στην οργάνωση εκπαιδευτικών ταξιδιών νέων αγροτών και κτηνοτρόφων σε άλλες περιοχές της χώρας,
(4) στην ανάπτυξη συνεχούς διαλόγου και γόνιμης συνεργασίας με το Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας Περιφερειακής Ενότητας Λήμνου, Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.
Το όραμα όμως αυτό της κοινωνίας κύριε Υφυπουργέ να αποτελέσει η Λήμνος ένα νησί μοντέλο, στο οποίο η ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα θα συμβάλει ουσιαστικά στη διατήρηση της ζώσας παράδοσης και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της, απαιτεί άμεσες ενέργειες εκ μέρους τις πολιτείας, που θα σηματοδοτήσουν την αλλαγή, ιδιαίτερα αυτή τη περίοδο.
Ως τέτοιες, σας αναφέρουμε κατ' αρχήν τις εξής:
Α. Θεσμικές αλλαγές που θα αφορούν:
• στον επαναπροσδιορισμό του ρόλου του Παλλημνιακού Ταμείου (κτήμα Μητρόπολης) ως πιλοτικού-επιδεικτικού χώρου για την ανάπτυξη της αειφορικής γεωργικής δραστηριότητας στο νησί και της γεωργοκτηνοτροφικής και περιβαλλοντικής συνεχούς εκπαίδευσης των αγροτών,
• στη δημιουργία οργάνου υπεύθυνου για τη διαχείριση προβλημάτων ανισορροπίας μεταξύ φυσικών πληθυσμών και γεωργίας (π.χ. πρόβλημα κουνελιών) που απειλούν σοβαρά το νησί με ερημοποίηση, που αποτελεί πλέον ορατό κίνδυνο,
• στον προσδιορισμό ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης κτηνοτροφικών κτισμάτων – μέσω σχετικού ΠΔ - σχέδιο του οποίου σας επισυνάπτεται. Στόχος του, όχι μόνον η διατήρηση των παραδοσιακών μαντρών, η αναστήλωση, επανάχρηση και ανέγερση νέων ποιμνιοστασίων, αλλά παράλληλα και η ανάπτυξη συνεργιών μεταξύ κτηνοτροφικών δράσεων και μεταποίησης, ή ακόμη κτηνοτροφικών δράσεων και αγροτοτουρισμού,
• στη δυνατότητα κατοχύρωσης της παραγωγής ζωικών προϊόντων κατά κύριο λόγο ή αποκλειστικά από τοπικές φυλές και από ελεύθερη – εκτατική βόσκηση.
Β. Κατάλληλα προγράμματα επιδοτήσεων, που θα ενθαρρύνουν:
• στη βελτίωση των βοσκοτόπων - πιθανόν μέσω κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - που θα διασφαλίσει την αναβάθμιση της παραγωγής και του περιβάλλοντος,
• στην προώθηση αμειψισπορών ή της συγκαλλιέργειας αγρωστωδών με τα τοπικά ψυχανθή,
• στην προώθηση της κατασκευής πρότυπων προβατοστασίων (σε συνδυασμό πιθανόν και με αγροτουριστικές χρήσεις), συμβατών με τις παραδοσιακές μάντρες της Λήμνου, με στόχο τη διάσωση και αξιοποίηση της αρχιτεκτονικής κληρονομίας και της ζώσας παράδοσης.
Γ. Πιλοτική εφαρμογή δράσεων στον τομέα της γεωργίας, όπως:
• στην ενίσχυση πρωτοβουλιών για την παραγωγή, μεταποίηση, τυποποίηση και προώθηση τοπικών προϊόντων όπως το φασόλι (αμπελοφάσουλο, μαυρομάτικο), ο άφκος (βρώσιμο λαθούρι), το γλυκάνισο, το σουσάμι,
• στον χαρακτηρισμό και την εγγραφή στους σχετικούς καταλόγους, σημαντικών τοπικών ποικιλιών για το νησί. Εκκρεμεί δε ακόμη η εγγραφή της πρώτης τοπικής ποικιλίας του ασπρομύτικου φασολιού που έχει υποβληθεί στη Διεύθυνση Εισροών Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου σας, το 2015 ενώ σύντομα θα ακολουθήσει και νέο αίτημα, για τον άφκο, (τοπική ποικιλία λαθουριού).
Πιστεύουμε ότι η υλοποίηση των παραπάνω μπορούν να αποτελέσουν την αφετηρία αναβάθμισης του εύθραυστου αγροτικού τοπίου. Στην προσπάθεια αυτή, ζητείται η στήριξη του καθ' ύλην αρμόδιου Υπουργείου, που μπορεί να προωθήσει την ανάπτυξη του αγροτικού χώρου και να δημιουργήσει ουσιαστικές προοπτικές σε μια νέα γενιά που -σήμερα περισσότερο από ποτέ- αναζητεί, εύστοχα πιστεύουμε, διεξόδους στην ελληνική ύπαιθρο.
Με ιδιαίτερη εκτίμηση,
Ο Πρόεδρος Η Γεν. Γραμματέας
Γιώργος Κότσαλης Ήβη Νανοπούλου"
