Φτιάχνουν χυλό από αλεύρι, νερό και προζύμι, και το αφήνουν να φουσκώσει όλη νύχτα. Το πρωί μετά την εκκλησία ανάβουν το τζάκι και βάζουν πάνω στην πυροστιά ένα πλακί (βαριά πέτρα που αντέχει στη θερμοκρασία) να κάψει. Παίρνουν ένα κουτάλι και ρίχνουν λίγο λίγο το χυλό, δημιουργώντας μικρά πιτάκια, τις μαρμαρίτες.
Τις αφήνουν όσο να στεγνώσει καλά η ζύμη κι όπως οι καλικάντζαροι τρέχουν να σωθούν από τον Αγιασμό ανοίγουν τις τρύπες πάνω στις μαρμαρίτες . Όταν είναι έτοιμες τις τοποθετούν σε πιάτα και τις ραντίζουν με μούστο.
Κάποια πιάτα τα μοιράζουν σε σπίτια στο χωριό τα υπόλοιπα τα κρατούν για την οικογένεια η για να κεράσουν τις μπαντατσούδες, που το βράδυ θα περάσουν από τα σπίτια να πουν το τραγούδι.
Η λαϊκή παράδοση λέει πως :
“Oι καλικάντζαροι έρχονται στη γη και ενοχλούν τους ανθρώπους τις νύχτες από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι τα Θεοφάνια. Ανεβαίνουν στη γη και τα Θεοφάνια, που επιστρέφουν, βλέπουν το δέντρο που προσπαθούσαν να κόψουν όλο τον χρόνο ακέραιο, άκοπο. Και πάλι από την αρχή ,κόβουν, έρχονται τα Χριστούγεννα κλπ.
Συχνάζουν συνήθως στους μύλους, στις γέφυρες, στα ποτάμια και στα τρίστρατα (μεγάλα μονοπάτια) όπου παραμονεύουν τη νύχτα και φεύγουν με το τρίτο λάλημα του πετεινού.
Τις νύχτες του δωδεκαήμερου μπαίνουν στα σπίτια από τις καπνοδόχους, αρπάζουν ρούχα, σκορπούν το αλεύρι ή την τέφρα από το τζάκι . Γι’ αυτό τα τζάκια εκείνες τις μέρες είναι αναμμένα με πολύ φωτιά, γιατί οι καλικάντζαροι φοβούνται τη φωτιά”
Μαρμαρίτες
- Αλεύρι σταρένιο
- Σόδα ή μπέικιν
- Νερό
- Πετιμέζι ή ζάχαρη για το πασπάλισμα
-
Ανακατεύουμε το αλεύρι, τη σόδα και το νερό για να γίνει ζύμη. Η ζύμη να είναι μάλλον αραιή. Ψήνουμε τις μαρμαρίτες πάνω σε πέτρα που έχει ζεσταθεί από τα αναμμένα κάρβουνα.
-
Σερβίρουμε περιχύνοντας τες με μούστο ή πασπαλίζοντας με ζάχαρη.