Μέσα από δύο χρόνια επιστημονικής δουλειάς και συνεργασιών με φορείς, γεωπόνους και ντόπιους διατηρητές, η Λήμνος επανασυνδέεται με τον φυτογενετικό της πλούτο και επενδύει στη βιώσιμη καλλιέργεια των δικών της ποικιλιών.
Το MedINA και οι επιστημονικοί εταίροι του έδωσαν σχήμα και υπόσταση σε ένα όραμα: να μη γίνει η γόνιμη γη της Λήμνου ανάμνηση, αλλά να παραμείνει τέτοια.
Αναλυτικά:
Με μία εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 22 Μαρτίου στον Πολυχώρο Αποθήκη στη Μύρινα, το έργο του MedINA “LEMRACE - Διατήρηση του φυτογενετικού πλούτου της Λήμνου: τοπικές ποικιλίες για την αειφόρο ανάπτυξη του λημνιακούαγροδιατροφικού συστήματος” ολοκλήρωσε τον κύκλο του.
Την εκδήλωση παρακολούθησαν περισσότερα από 30 άτομα, ενώ με την παρουσία του την τίμησε και ο Αντιδήμαρχός Λήμνου, κ. Δημήτριος Μπουλώτης, ο οποίος απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό και παράλληλα ευχαρίστησε το MedINA για το «σπουδαίο έργο που προσφέρει στο νησί της Λήμνου, στην τοπική κοινότητα και στη διαφύλαξη της αγροδιατροφικής του κληρονομιάς».
Η Δανάη Σφακιανού, γεωπόνος-τεχνολόγος και υπεύθυνη του έργου LEMRACE, τόνισε τη σπουδαιότητα της παραγωγής πιστοποιημένου σπόρου από τους επίσημους διατηρητές, μετά την ένταξή μιας τοπικής ποικιλίας στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών Καλλιεργούμενων Φυτών, προκειμένου η ποικιλία να παραμείνει ζωντανή, παραγωγική, και να προσφέρει οικονομικά οφέλη στους παραγωγούς.
Στην ομιλία της η κα Παρθενόπη Ράλλη, υπεύθυνη συντονισμού της Τράπεζας Διατήρησης Γενετικού Υλικού του Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, αναφέρθηκε στη μακροχρόνια συνεργασία της Τράπεζας Γενετικού Υλικού με τους φορείς του νησιού και τις συντονισμένες προσπάθειες που γίνονται για τη διατήρηση και την αξιοποίηση των τοπικών ποικιλιών. Ο κ. Παναγιώτης Κάτσαρης, γεωπόνος-βιοτεχνολόγος, υπεύθυνος έργων έρευνας και ανάπτυξης του Τμήματος Ελαίας και Οπωροκηπευτικών Καλαμάτας ανέλυσε τις τεχνικές καλλιέργειες της συκιάς στον ελλαδικό χώρο και αναφέρθηκε στους παράγοντες που επηρεάζουν την παραγωγή σύκου σε παγκόσμια κλίμακα. Τέλος, η κα Πασχαλίνα Χατζοπούλου, διευθύντρια ερευνών στο Τμήμα Αρωματικών Φαρμακευτικών Φυτών, Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, παρουσίασε τα συχνότερα εμφανιζόμενα είδη αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών στη Λήμνο και τόνισε τη σημασία της αειφορικήςσυλλογής τους.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης μοιράστηκαν 80 φακελάκια με σπόρους τοπικών ποικιλιών Λήμνου (τοματίνι μηλούδι, κλωσσάγγουρο, σουσάμι και άφκος) προς φύτευση και διατήρηση των ειδών. Επιπλέον, μοσχεύματα άσπρης και μαύρης συκιάς δόθηκαν από ντόπιο παραγωγό στον κ. Κάτσαρη. Τα μοσχεύματα έχουν ήδη τοποθετηθεί στην υδρονέφωση του τμήματος, προς ριζοβολία και μελέτη καταγραφής των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους.
Αξίζει να σημειωθεί πως στην εκδήλωση έδωσαν το παρών και κάτοικοι της Μυτιλήνης με σχετικό υπόβαθρο, συγκεκριμένα ένας γεωπόνος-εκπαιδευτικός και μία σπουδάστρια του ΙΕΚ Αγροτουρισμού, οι οποίοι συζήτησαν με τους ομιλητές και τους εκπροσώπους του MedINA, εξετάζοντας τα ενδεχόμενα μελλοντικών συνεργειών.
Το LEMRACE είχε ως στόχο τη θωράκιση της αγροτικής γενετικής κληρονομιάς της Λήμνου και το MedINA εργάστηκε εντατικά προς αυτή την κατεύθυνση, τα τελευταία δύο χρόνια. Παρακαταθήκη του έργου αποτελεί η κοινοτική τράπεζα σπόρων «Κιβωτός Λημνιακών Σπόρων»στην οποία διατηρούνται σπόροι 35 τοπικών ποικιλιών. Η κιβωτός “ζωντανεύει” από το δίκτυο 22 ενεργών διατηρητών στο νησί, οι οποίοι καλλιεργούν τις ποικιλίες αυτές και αναδιαμοιράζονται τους σπόρους. Απόσταγμα της διετούς προσπάθειας είναι και η κατάθεση των φακέλων για τις τοπικές ποικιλίες μακρόστενης τομάτας και «μηλούδι» στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών.
Το MedINA φιλοδοξεί μελλοντικά να προστεθούν και άλλες τοπικές ποικιλίες στην κοινοτική τράπεζα σπόρων και τον Εθνικό Κατάλογο, και με την ανάπτυξη νέων συνεργασιών να αναδειχθεί ο φυτογενετικός πλούτος του νησιού και να διαφυλαχθεί η αγροδιατροφική μας κληρονομιά.
Το έργο «LEMRACE: Διατήρηση του φυτογενετικού πλούτου της Λήμνου: τοπικές ποικιλίες για την αειφόρο ανάπτυξη του λημνιακούαγροδιατροφικού συστήματος», προϋπολογισμού 49.750,00 € υλοποιήθηκε από το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο και το Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης & Φυτογενετικών Πόρων (ΙΓΒΦΠ) / Τράπεζα Διατήρησης Γενετικού Υλικού (ΤΓΥ) του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού προγράμματος «ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 2023», του ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4: «ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ». Το έργο ανήκει στο θεματικό πεδίο «Α.4. Προστασία και Διατήρηση της Βιοποικιλότητας» και χρηματοδοτήθηκε από το Πράσινο Ταμείο.
