Με βάση την καταγραφή και ανάλυση δευτερογενών στοιχείων, συνεντεύξεων, ποιοτικής και ποσοτικής έρευνας, συμμετοχικού εργαστηρίου, focus groups και επιτόπιας παρατήρησης, προτάθηκαν τρεις βασικοί στρατηγικοί στόχοι συνοδευόμενοι από εξειδικευμένους στρατηγικούς άξονες και συγκεκριμένες δράσεις, δομές και έργα για την αξιοποίηση του πολιτισμικού πλούτου και της πολιτιστικής κληρονομιάς με στόχο την οικονομική, κοινωνική και τουριστική ανάπτυξη του νησιού της Λήμνου.
Η Λήμνος είναι το όγδοο, σε σειρά κατάταξης με βάση τη έκταση, νησί της Ελλάδας με έκταση 476 τετραγωνικών χιλιομέτρων και βρίσκεται στο βόρειο Αιγαίο, ανάμεσα στο Θρακικό πέλαγος, το Άγιο Όρος, τη Σαμοθράκη, την Ίμβρο και τη Λέσβο. Το νησί χαρακτηρίζεται για το παρθένο φυσικό περιβάλλον δημιουργεί αίσθηση ηρεμίας και ασφάλειας με τον κόλπο του Μούδρου ενώ φημίζεται επίσης για την πλούσια βιοποικιλότητά της, που περιλαμβάνει προστατευόμενα και ενδημικά είδη χλωρίδας και πανίδας. Σημαντικά είναι επίσης τα υγροτοπικά συστήματα, πολλά εκ των οποίων εντάσσονται στο πρόγραμμα παρακολούθησης υγροτόπων του Αιγαίου από τον οργανισμό WWF. Επιπλέον αρκετές περιοχές της Λήμνου και του Άγιου Ευστρατίου περιλαμβάνονται στα δίκτυα CORINE και NATURA 2000.
Σήμερα η Λήμνος είναι γνωστή για την παραγωγή σιτηρών, οσπρίων κ.α. προϊόντων ενώ παλαιότερα παρήγαγε βαμβακόσπορο. Το νησί έχει επίσης αναπτυγμένη κτηνοτροφία στο επίκεντρο της οποίας βρίσκονται οι «Μάνδρες» που στηρίζουν την οικονομία και αποτελούν ένα οικοσύστημα παραδόσεων, εθίμων και τεχνών όπως η καλαθοπλεχτική. Τα παραπάνω διαμορφώνουν την παραδοσιακή γαστρονομία του νησιού που αποτελεί σημείο διαφοροποίησης και συγκριτικού πλεονεκτήματος. Η Λήμνος διαθέτει αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία και μνημεία σύγχρονου πολιτισμού. Επιπλέον, στο νησί λαμβάνουν χώρα φεστιβάλ, πανηγύρια και γιορτές. Ωστόσο, βασική, είναι η έλλειψη πολυχώρων φιλοξενίας πολιτιστικών δράσεων, ενώ τα φεστιβάλ (πολιτιστικό φεστιβάλ Κουρνός, φεστιβάλ γαστρονομίας και οίνου) παρουσιάζουν ενδιαφέρον ως προς τη θεματολογία και συνδέονται άμεσα με τα στοιχεία διαφοροποίησης που καταγράφηκαν, είναι περιορισμένα σε αριθμό και εμβέλεια.
Στρατηγική - Όραμα
Όραμα της πολιτιστικής στρατηγικής της Λήμνου είναι η ενδυνάμωση της ταυτότητας του νησιού ως τόπου προσφοράς μοναδικών αγροδιατροφικών εμπειριών συνδεδεμένων άμεσα με τις πλούσιες παραδόσεις, τα έθιμα και τις τέχνες που διαδραματίζονται σε ένα ήρεμο και φιλόξενο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον, έτοιμο να υποδεχτεί με ασφάλεια παιδιά και ενήλικες. Ως εκ τούτου προτείνονται:
- η ανάπτυξη αγροτουριστικών παροχών υψηλής ποιότητας πλαισιωμένων από την αγροτική αρχιτεκτονική, και την γαστρονομία (τοπική κουζίνα, ανάδειξη μαντρών καθώς και το προφίλ του κεχαγιά),
- η διοργάνωση δράσεων με επίκεντρο τα αρχαία αθλήματα (αρχαίο Πένταθλον) και
- η διοργάνωση μουσικών και δημιουργικών φεστιβάλ, αξιοποιώντας την παραδοσιακή λύρα της «Μάντρας» και συνδυάζοντας τη με ποικίλα είδη μουσικής (κλασική, χιπ-χοπ, κ.α.) όπως και με άλλες δημιουργικές τέχνες (κεραμική, κινηματογραφική παραγωγή, καλαθοπλεχτική, κ.α.)
- ενίσχυση της επιχειρηματικότητας μέσω της υλοποίησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων θα συμβάλλουν, με στόχο την ενδυνάμωση της προβολής της υλικής και άυλης πολιτιστική κληρονομιά του νησιού.
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι η πολιτιστική ανάπτυξη στη Λήμνο έχει σημαντικές δυνάμεις, όπως ο πλούσιος πρωτογενής τομέας, η ισχυρή πολιτιστική ταυτότητα και οι δυνατότητες πολιτιστικού τουρισμού. Η αυξανόμενη υποστήριξη στην πολιτιστική επιχειρηματικότητα αποτελεί επίσης ευκαιρία για την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο θα είναι χρήσιμη η δημιουργία δικτύων συνεργασίας μεταξύ των φορέων τουρισμού, του πολιτισμού και των τοπικών επιχειρηματιών και τη δημιουργία μιας κοινής πλατφόρμας συνεργασίας, που θα επιτρέψει την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων και των ευκαιριών που προσφέρονται, ενισχύοντας την τοπική ταυτότητα και την οικονομική ανάπτυξη.
Στρατηγικοί στόχοι - Επιχειρησιακοί άξονες
Στρατηγικός στόχος 1: Συντονισμός και ενίσχυση δικτύων συνεργασίας
Επιχειρησιακοί Άξονες:
1.1: Συντονισμός και ενίσχυση της δικτύωσης μεταξύ των φορέων
1.2: Ενίσχυση του πνεύματος συνδημιουργίας και διαμόρφωση συμμετοχικών διαδικασιών σχεδιασμού και υλοποίησης αναπτυξιακών δράσεων
Στρατηγικός Στόχος 2: Ενίσχυση των υποδομών πολιτισμού και της δυναμικής του κλάδου της ΠΔΒ
Επιχειρησιακοί Άξονες:
2.1: Μετατροπή κλειστών κτιρίων και υπαίθριων χώρων σε χώρους φιλοξενίας πολιτιστικών δράσεων
2.2: Επάνδρωση των χώρων πολιτισμού με την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή.
Στρατηγικός Στόχος 3: Ενδυνάμωση των πολιτιστικών εμπειριών ως βασικών στοιχείων διαμόρφωσης της ταυτότητας του τόπου
Επιχειρησιακοί Άξονες:
3.1: Δημιουργία πολιτιστικών δράσεων καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους
3.2: Ενδυνάμωση των παρεχόμενων εμπειριών μέσω της ψηφιοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς
3.3: Ανάπτυξη υφισταμένων και δημιουργία νέων βιώσιμων εμπειριών
3.4: Ενίσχυση και ανάπτυξη των ικανοτήτων των δρώντων της ΠΔΒ
3.5: Καλλιέργεια και προετοιμασία της τοπικής κοινωνία μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης και της δημιουργικής βιομηχανίας για το νησί της Λήμνου.
Προτεινόμενες παρεμβάσεις
