Το Kournos Music Festival, με καλλιτεχνική επιμέλεια της Ομάδας Μουσικού Θεάτρου Ραφή, απλώνει τις δράσεις του σε κάθε γωνιά της Λήμνου, φέρνοντας διεθνείς καλλιτέχνες, σύγχρονη δημιουργία και υψηλή τέχνη στα χωριά της.
Για τη φετινή θεματική, τη σχέση του φεστιβάλ με την τοπική κοινωνία και τις δυσκολίες που κρύβει μια διοργάνωση σε ακριτικό νησί, οι δύο καλλιτεχνικές διευθύντριες μίλησαν στην εφημερίδα!
Το δημοσίευμα:
Η μεσόφωνος Αναστασία Κότσαλη και η υψίφωνος Λητώ Μεσσήνη, σάρκα εκ της σαρκός της ακριτικής νήσου, μας μιλούν για τη διοργάνωση που έχει κερδίσει την υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας και παρουσιάζει διεθνείς καλλιτέχνες. Ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός εστιάζει σε θέματα συμπερίληψης και αλληλεγγύης και φέρει την υπογραφή της Ομάδας Μουσικού Θεάτρου Ραφή, που από την αρχή σχεδίασε ένα φεστιβάλ με άξονα το νησί.
«Δεν κατάλαβα όλα αυτά που είδα, αλλά ένιωσα πράγματα που είχα χρόνια να νιώσω» ήταν η αποτίμηση ενός ηλικιωμένου Λημνιού σε μια από τις προηγούμενες διοργανώσεις του Μουσικού Φεστιβάλ Κούρνος. «Αυτή είναι για εμάς η μεγαλύτερη αναγνώριση. Οτι δημιουργείται, δηλαδή, ένας χώρος συγκίνησης – ακόμα κι αν δεν εξηγείται» λένε στην «Εφ.Συν.» η μεσόφωνος Αναστασία Κότσαλη και η υψίφωνος Λητώ Μεσσήνη. Λημνιακής καταγωγής και οι δύο, σάρκα εκ της σαρκός της ακριτικής νήσου, συν-ιδρύτριες της Ομάδας Μουσικού Θέατρου Ραφή που έχει την καλλιτεχνική επιμέλεια του προγράμματος της διοργάνωσης (και συνεργάζεται σταθερά με την Εθνική Λυρική Σκηνή, το Φεστιβάλ Αθηνών, το Μέγαρο Μουσικής κ.α.) δημιούργησαν το 2021 τον πολιτιστικό οργανισμό Kournos Music Festival με έδρα την Λήμνο και έκτοτε μεγαλουργούν με επίκεντρο τις δύο μεγάλες αγάπες τους, το νησί και τη μουσική.
Με πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα υψηλής ποιότητας, με καλλιτέχνες πρώτης γραμμής και με επίκεντρο την ακριτική Λήμνο, τη φύση, τον πολιτισμό, την αρχιτεκτονική, τις παραδόσεις και πρωτίστως τους ανθρώπους της, το 5ο Kournos Music Festival 2025 ξεκίνησε χθες (3 έως 17 Αυγούστου) με ελεύθερη είσοδος για τους θεατές. Οι δράσεις του εξακοντίζονται σε ολόκληρο το νησί από τη Μύρινα μέχρι το γραφικό παραλιακό χωριό Μούδρος στον ανατολικό όρμο με το διατηρητέο πέτρινο δημοτικό σχολείο του 19ου αιώνα, τον αρχαιολογικό χώρο του ιερού των Καβείρων, στη βορειοανατολική Λήμνο, ο οποίος συγκαταλέγεται στα αρχαιότερα και μακροβιότερα ιερά του αιγαιακού νησιωτικού κόσμου από τον 8ο αι. π.Χ. Επίσης στο παραδοσιακό χωριό Κορνός, φημισμένο για τα νεοκλασικά αρχοντικά του αλλά και για τα γλυκά κουταλιού, στη Δάφνη με το βυζαντινό παρελθόν και βέβαια στο Ραπανίδι, το οποίο θεωρείται από τα αρχαιότερα χωριά του νησιού με εξαιρετικά αρχοντικά και καταπράσινα γραφικά σοκάκια.
Το μοναδικό μουσικό φεστιβάλ που φιλοξενείται στη Λήμνο στην επετειακή πέμπτη διοργάνωση ενώνει την παραδοσιακή πολιτιστική κληρονομιά, τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Νίκο Ξυδάκη, με μουσικά σύγχρονα ακούσματα και τον ηλεκτροακουστικό συνθέτη Ari Tavares. Ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός εστιάζει σε θέματα συμπερίληψης και αλληλεγγύης, ενώ παράλληλα εξερευνά την έννοια του ξένου, αντλώντας έμπνευση από τις ετερόκλητες πτυχές του νησιού. Περιλαμβάνει για πρώτη φορά επτά μοναδικές εκδηλώσεις, ειδικά σχεδιασμένες για το φεστιβάλ. Για την 5η διοργάνωση και τη σχέση του φεστιβάλ με τους διεθνείς καλλιτέχνες και την τοπική κοινωνία, μας μιλούν οι καλλιτεχνικές διευθύντριες Αναστασία Κότσαλη και Λητώ Μεσσήνη.
● Τι σημαίνει η λέξη κούρνος και τι θέλατε να σηματοδοτεί όταν, πριν από πέντε χρόνια, την επιλέξατε;
Kούρνος είναι η αρσενική κουρούνα στην ντοπιολαλιά του νησιού. Οι κούρνοι πλημμυρίζουν τα σιταροχώραφά του σαν μαύρες κηλίδες πάνω στο χρυσό, ο δικός μας Βαν Γκογκ. Κάθονται πάνω στα πρόβατα τσιμπολογώντας την αφράτη προβιά τους. Mια εικόνα λημνιακά οικεία και παράδοξη, το έναυσμα για το πώς μπορούμε να δούμε τον τόπο μας αλλιώς, μεταμορφωμένο με τα δικά του υλικά. «Ο κούρνος επάνω στο πρόβατο» ήταν, λοιπόν, η αρχική ιδέα, αλλά για λόγους συντομίας έμεινε μοναχός ο «Κούρνος».
«Απέναντι στη λαίλαπα των beach bar που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια σε κάθε ελεύθερη παραλία, στο τουριστικό real estate που εξαπλώνεται αλώνοντας τα πάντα, εμείς προτάσσουμε σαν ασπίδες την ιστορία, τα χωράφια, την παράδοξη ομορφιά της Λήμνου, την υψηλή τέχνη στα χωριά της»
● Από πού αντλήσατε έμπνευση για το θεματικό άξονα της 5ης διοργάνωσης και ποιο είναι το σκεπτικό σας; Είναι «μια γιορτή επούλωσης και ελπίδας», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο πρόγραμμα.
Η έμπνευση για τον φετινό άξονα ήρθε σχεδόν αυθόρμητα, ως ανάγκη. Ζούμε σε έναν κόσμο όπου η βία –συμβολική, κοινωνική, οικολογική– είναι διάχυτη και καθημερινή: από τις μαζικές τραγωδίες, όπως η γενοκτονία στη Γάζα, μέχρι την αβεβαιότητα του μέλλοντος. Εστιάσαμε σε έργα και καλλιτεχνικές προσεγγίσεις που αναμετριούνται με την έννοια της επούλωσης, της συμπερίληψης, αναζητώντας το καθημερινό παράδοξο, το ανοίκειο, το «ξένο», ιχνηλατώντας το στα τοπία του νησιού, στις χαραμάδες των τοπικών μύθων, της πρόσφατης λημνιακής ιστορίας. Η λέξη γιορτή δεν ήταν τυχαία: η τέχνη μάς αφυπνίζει και μας κινητοποιεί, μας θέτει ερωτήματα. Ο άξονας λοιπόν δεν είναι μόνο αισθητικός, είναι και βαθιά πολιτικός μέσα στο ανεξάντλητο φορτίο της Λήμνου.
● Εχετε καταρτίσει ένα πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα με καλλιτέχνες πρώτης γραμμής από την Ελλάδα και το εξωτερικό και υψηλών προδιαγραφών εκδηλώσεις. Πόσο καιρό σχεδιάζετε το φεστιβάλ και υπάρχουν δυσκολίες στην υλοποίηση του προγράμματος; Αν ναι, με ποιους τρόπους καταφέρνετε να ξεπεραστούν;
Ο σχεδιασμός ξεκινά σχεδόν αμέσως μετά τη λήξη κάθε φεστιβάλ. Ο κύκλος είναι συνεχής. Η επιμέλεια, οι προσκλήσεις καλλιτεχνών, η αναζήτηση χώρων, η επικοινωνία – όλα απαιτούν έγκαιρο σχεδιασμό. Οι δυσκολίες είναι πολλές, κυρίως πρακτικές: χρηματοδότηση, μετακινήσεις, τεχνικές υποδομές, γραφειοκρατία. Μην ξεχνάμε ότι οργανώνουμε ένα φεστιβάλ σε ένα ακριτικό νησί. Στη μεταβατική φάση που βρίσκεται η Λήμνος, ως νέος τουριστικός προορισμός, έχει σημασία να επικοινωνηθεί ότι ο πολιτισμός και ο πρωτογενής τομέας μπορούν να αποτελέσουν ισχυρό αναπτυξιακό μοχλό. Είχαμε την τύχη να πιστέψουν από την αρχή σε εμάς άνθρωποι όπως ο Γιώργος Κουμεντάκης, καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, και να πλαισιώσουν με την αρωγή ενός τόσο σημαντικού πολιτιστικού φορέα τις δράσεις μας. Απέναντι στη λαίλαπα των beach bar, που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια σε κάθε ελεύθερη παραλία, στο τουριστικό real estate που εξαπλώνεται αλώνοντας τα πάντα, εμείς προτάσσουμε σαν ασπίδες την ιστορία, τα χωράφια, την παράδοξη ομορφιά της Λήμνου, την υψηλή τέχνη στα χωριά της.
● Για να χαρακτηριστεί πετυχημένη η διοργάνωση ενός φεστιβάλ, το ένα σκέλος είναι το πρόγραμμα και το δεύτερο η συμμετοχή του κοινού. Στον «Κούρνο» κάθε χρόνο οι θεατές αυξάνονται (πέρυσι ξεπέρασαν τις 3.000). Μιλήστε μας για την ανταπόκριση της τοπικής κοινωνίας. Πώς το δέχθηκε; Πώς συμμετέχει;
Προερχόμαστε από τα σπλάχνα της τοπικής κοινωνίας. Η σχέση μας με το νησί προϋπήρχε, ήταν βιωματική, οι άνθρωποι της Λήμνου ήταν δικοί μας άνθρωποι. Οταν σκεφτόμαστε τον προγραμματισμό της κάθε χρονιάς τον σχεδιάζουμε εξαρχής σαν μια χειρονομία απεύθυνσης απέναντι στην τοπική κοινωνία, μια γέφυρα ανάμεσα στη δημιουργική μας αγωνία, την έμπνευση του Κournos Music Festival από τον τόπο, τη συνομιλία με τους κατοίκους του. Το φεστιβάλ ήταν από την αρχή, εξάλλου, σχεδιασμένο με άξονα το νησί, μια δράση επιμελητική που τροφοδοτείται από τη Λήμνο.
Ο σπουδαίος κόσμος της Λήμνου είναι παρών, ανταποκρίνεται απόλυτα. Με αγωνία, με έκπληξη, με ανοιχτό μυαλό. Είναι μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης που χτίζεται τα τελευταία πέντε χρόνια κι εμείς προσπαθούμε να ανεβάζουμε τον πήχη διαρκώς, επενδύοντας στο απρόσμενο και το παράδοξο, στοιχεία που μας γοητεύουν ούτως η άλλως στην τέχνη.
Πρόγραμμα
Το επετειακό πρόγραμμα, σε καλλιτεχνική επιμέλεια της Ομάδας Μουσικού Θεάτρου Ραφή, περιλαμβάνει για πρώτη φορά επτά μοναδικές εκδηλώσεις ειδικά σχεδιασμένες για το φεστιβάλ. Ξεχωρίζει η συνεργασία με το Διαπολιτισμικό Ινστιτούτο Africa Moment της Βαρκελώνης, καθώς και η πρόσκληση του Ιβοριανού χορογράφου Oulouy. Ιδιαίτερη στιγμή αποτελεί η παρουσία του Ari Tavares, beatboxer και ηλεκτροακουστικού συνθέτη από το Πράσινο Ακρωτήριο. Παρουσιάζει ένα ηχητικό αφιέρωμα στον κύκλο τραγουδιών «Μικρές Κυκλάδες» του Μίκη Θεοδωράκη σε συνεργασία με τη διακεκριμένη συνθέτρια και ερμηνεύτρια Μάρθα Μαυροειδή.
Από τους πιο συναρπαστικούς σύγχρονους Ευρωπαίους δημιουργούς, ο Ευριπίδης Λασκαρίδης, παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα την εικαστική έκθεση-εγκατάσταση «Η μεταμόρφωση ως παιχνίδι» σε επιμέλεια του Σταμάτη Σχιζάκη.
Ακόμα δύο σημαντικές συμπράξεις που γεφυρώνουν την παράδοση με τη σύγχρονη δημιουργία και τη μουσική με τον τόπο: η πολυσχιδής υψίφωνος Αφροδίτη Πατουλίδου και ο συνθέτης Αποστόλης Κουτσογιάννης παρουσιάζουν σε πρώτη εκτέλεση την καντάτα «Βρυκόλαξ εν Καβειρίω». Η νέα σύνθεση είναι εμπνευσμένη από παλιούς, τοπικούς και νέους μύθους πάνω στα βαμπίρ. Η παραγωγή πραγματοποιείται στο πλαίσιο του θεσμού του ΥΠΠΟ «Ολη η Ελλάδα ένας πολιτισμός 2025».
Ο παγκοσμίου φήμης βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς επισκέπτεται για πρώτη φορά τη Λήμνο για μια μοναδική συναυλία με την εξέχουσα πιανίστρια Σοφία Ταμβακοπούλου.
Τέλος, ένας από τους πιο ξεχωριστούς δημιουργούς του ελληνικού τραγουδιού, ο Νίκος Ξυδάκης, συμπράττει με τον νέο συνθέτη και ερμηνευτή Νίκο Αντωνόπουλο και τον δραστήριο σολίστ του ακορντεόν Κωνσταντίνο Ζιγκερίδη. Με αφορμή τη συμπλήρωση σαράντα χρόνων από την έκδοση του εμβληματικού άλμπουμ «Μανία», για την ομώνυμη ταινία του Γιώργου Πανουσόπουλου, η παράσταση επιχειρεί μια σύγχρονη ανασύνθεση του έργου μέσα από νέες ηχητικές και ποιητικές αφηγήσεις.
Να θυμίσουμε, πως το Kournos Festival, συνεχίζει με δύο σπουδαίες δράσεις!
8 & 9 Αυγούστου: Βρυκόλαξ εν Καβειρίω, μια μουσική γλυπτική καντάτα απο τους Ventus Ensemble , την διεθνή υψίφωνο Αφροδίτη Πατουλίδου και τον γλυπτη Φιλιππο Βασιλείου, μαζι με το Ολη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός ( Αρχαιολογικός χώρος Καβειρίων).
10 Αυγούστου: Ενας απο τους σημαντικότερους εκπροσώπους του street dance παγκοσμίως , ο
Ισπανός Ιβοριανός χορευτής, χορογράφος Oulouy, έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα με το Kournos Music Festival, με μια συγκλονιστική παράσταση που έχει ταξιδέψει σε ολόκληρο τον κόσμο, στη Λήμνο, στο Δημοτικό σχολείο Κορνού!
